Büyük Menderes Nehri, Avrupa'daki Tuna gibi taşımacılığa açılacak
Ege Bölgesi'nin bir çılgın projesi daha oldu. Denizli'ye denizi getirecek projeye göre Büyük Menderes Nehri, Avrupa'daki Tuna Nehri gibi lojistik taşımacılığa açılıyor. Ege Bölgesi'nin daha önce hükümetin ortaya koyduğu Karaburun yarımadasında açılacak kanalla İzmir-Çeşme arasındaki deniz ulaşımının 3 saat kısaltılması ile Üçkuyular-Bostanlı'nın denizden birleştirilmesini hedefleyen projelerinin ardından bir çılgın projesi daha oldu. Denizli'ye denizi de getirecek projeye göre Batı Anadolu'nun en büyük nehri olan ve Ege'nin verimli topraklarını sulayan Büyük Menderes Nehri, Avrupa'daki Tuna Nehri gibi lojistik taşımacılığa açılıyor. Ege Bölgesi'ndeki illerin tarım ve sanayi ürünlerinin İzmir Limanı'na Menderes Nehri'nden taşınmasını öngören proje, geçtiğimiz günlerdeki 11. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Şurası'nda belirlenen stratejik hedefler arasına girdi. Büyük Menderes'in taşımacılıkta kullanılması projesi, ilk olarak 1884 yılında Osmanlı İmparatorluğu döneminde gündeme gelmiş ancak hayata geçirilememişti. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı'nın 130 yıl sonra yeniden ele aldığı proje, İç Ege illerinin denizle bağlantısını sağlayacak. 2035 yılında tamamlanması hedeflenen proje, bugünden yarına hemen hayata geçirilmese de Ege Bölgesi'nin en önemli projelerinden biri olarak gündemdeki yerini alacak.
İlk adım atılacak
Büyük Menderes Nehri, Avrupa'da çok yaygın olarak kullanılan nehir taşımacılığı için Türkiye'deki en uygun su yollarından biri olarak gösteriliyor. 548 kilometre uzunluğundaki nehrin eski çağlarda taşımacılık amaçlı kullanıldığı biliniyor. Menderes'in lojistik taşımacılıkta kullanılması projesi 2011 yılında Denizli Sanayici ve İşadamları Derneği tarafından düzenlenen çalıştayda da tartışılmıştı. 11. Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Şurası'nda alınan kararla "Menderes'i kullanarak Denizli'yi Ege Denizi'ne bağlama" projesi için ilk adım atılmış oldu. Proje hayata geçtiğinde Menderes üzerinde özel gemilerle lojistik taşımacılık yapılacak. Araç kapasiteleri suyun derinliğine göre değişecek. Türkiye genelinde Menderes dışında Sakarya, Kızılırmak, Yeşilırmak nehirleri de lojistik taşımacılığa açılacak.
En ucuz taşıma
Nehir taşımacılığı düşük maliyeti ve çevreye zarar vermemesi nedeniyle tüm dünyada en çok tercih edilen taşımacılık yöntemlerinden biri. Avrupa şartlarında 100 tonluk bir yükün 1 km. taşınma bedeli karayolunda 2.81, demiryolunda ise 0.65 dolar olarak hesaplanıyor. Oysa iç su yolu kullanılarak yapılan taşımada bu bedel 0.20 dolara düşüyor. Karayolundan nehir yoluna aktarılan taşımacılıkla ciddi bir enerji tasarrufu da sağlanıyor. Türkiye'de yurtiçi yüklerin 84.5'i karayolu, yüzde 6.8'i demiryolu, yüzde 6.5'i denizyolu, yüzde 2.2'si boru hattıyla taşınıyor. Avrupa genelinde ise yüklerin yüzde 24'ü nehirler, yüzde 32'si denizyolu, yüzde 35'i karayolu, yüzde 9'u demiryolu ile taşınıyor.
Batı Anadolu'nun en büyük nehri olan Büyük Menderes Nehri, Menderes Havzası'nın ana sulama kaynağı işlevini görüyor. Afyonkarahisar ili Dinar ilçesi yakınlarında Suçıkan mevkiinde doğan Büyük Menderes Nehri, Işıklı ve Küf'i çaylarını biriktiren Işıklı Barajı'ndan çıkıp Denizli Çivril, Çal ve Baklan ovalarını geçiyor ve Çal'ın doğusundan kuzeye dönerek, Bekilli ve Güney ilçesine doğru derin bir yatakta akıyor. Uşak'tan gelen ve Menderes'in en büyük kollarından olan Banaz Çayı'nı da alarak, Sarayköy Ovası'na inen nehir, Denizli hudutları içindeki Çürüksu ve Gökpınar Çayları ile beslenerek batı yönünde ilerliyor. Nazilli, Aydın ve Söke ovalarını besleyip 548 kilometrde uzunluğundaki yolculuğunu Söke ilçesi Dipburun mevkiinde Ege Denizi'ne dökülerek tamamlanıyor.
Ege'nin diğer dev projelerindeki durum
Körfez Geçişi Projesi: Asrın projesi olarak gösterilen Marmaray gibi batırma tüp tünel yöntemiyle hayata geçirilecek ve İzmir'in iki yakasını birbirine bağlayacak. Projelendirme çalışmalarına başlandı. Sismik tasarım, sıvılaşma etkisi gibi projelendirme ölçütlerine göre tasarım çalışmaları yapılacak. Yıldırım'ın büyük önem verdiği projenin tamamlanma süresi 750 gün.
Ankara-İzmir Yüksek Hızlı Tren Projesi: 624 kilometrelik projenin Ankara (Polatlı)-Afyonkarahisar kesimi yapım çalışmalarına başlandı. 2018 yılında proje tamamlandığında Ankara-İzmir arası 3.5 saate inecek ve Türkiye'nin üç büyük kenti yüksek hızlı demiryoluyla birbirine bağlanmış olacak.
Egeray: Proje güneyde Tepeköy ve Selçuk'a, kuzeyde Bergama'ya kadar uzatılarak 185 kilometreye ulaşacak. Bu kapsamda yapım çalışmaları devam eden Cumaovası-Tepeköy hattının 2013 içinde hizmete açılması hedefleniyor. Tepeköy-Selçuk hat kesiminde inşaat çalışmalarına bu yıl içinde başlanacak. Aliağa-Bergama arasında proje çalışmaları devam ediyor, bu yıl içinde ihaleye çıkılacak.
Küresel lojistik köy: Türkiye'de 5 adet kurulması planlanan küresel lojistik köylerden biri İzmir'de hayata geçirilecek. Bu merkezler 2-4 milyon metrekare büyüklüğünde olacak.
Kruvaziyer Limanı: 2023 yılına kadar yapılacak 6 kruvaziyer limanından biri İzmir'de olacak.
İzmir Limanı: 2010 yılında başlatılan İzmir Limanı Rehabilitasyon ve Modernizasyon Projesi kapsamında 2017 yılına kadar limana yapılacak yatırım tutarı 658 milyon lira olacak. İzmir limanı yeni nesil gemilerin kullanımına açılacak. İzmir ve Çandarlı limanlarının geri sahalarında yük merkezleri oluşturulacak. Ege Denizi'nde terk edilmiş veya kaçakçılık nedeniyle el konulmuş gemilerin çekilerek, satış işlemi yapılana kadar bekletileceği kıyı tesisi İzmir'de inşa edilecek.
Otoyol projeleri: İzmir-İstanbul ve Sabuncubeli Tüneli çalışmaları devam ediyor. Yap-İşlet Devret yöntemiyle 535 kilometrelik Ankara-İzmir ve 81 kilometrelik Çiğli- Aliağa- Çandarlı otoyollarının yapılması planlanıyor.
Konak Tüneli: Tünelin Yeşildere kesiminde 48 metre yüksekliğindeki 4 palyeden oluşan portal ve şev desteklemeleri tamamlandı. Yeşildere portalında ve sağ tüpte 24 metrelik aç-kapa tüneli tamamlandı. Tünelde şu ana kadar 148 metre delme işlemi gerçekleştirildi. Yeşildere istikametindeki sol tüpte 24 metrelik aç-kapa yapısı tamamlandı, bu tünelde de 96 metre delme işlemi gerçekleştirildi.